Nadwaga i otyłość to przewlekły stan chorobowy, coraz częściej występujący u naszych czworonogów. Nadmierne gromadzenie tkanki tłuszczowej, wiąże się głównie ze zbyt dużą podażą energii. O nadwadze mówimy wtedy, gdy masa ciała zwiększa się do 15% w stosunku do optymalnej wagi, natomiast o otyłości gdy przekracza 30%.
Z badań przeprowadzonych w Polsce w 2009 r wynika, że prawie połowa populacji kotów, ma problem z utrzymaniem prawidłowej masy ciała. Wśród psów problemu dotyczy 39% osobników.
Przyczyny i konsekwencje
Główną przyczyną nadwagi jest niezbilansowane żywienie zwierząt i zbyt mała aktywność fizyczna. Podawanie karmy „do woli”, skarmianie resztkami ze stołu, niekontrolowane podawanie smakołyków przyczyniają się do tego stanu. Oprócz tego istnieją predyspozycje, które dodatkowo wpływają niekorzystnie na odkładanie się tkanki tłuszczowej.
Należą do nich:
→ rasa (bassett hound, beagle, cocker spaniel, labrador retriever, jamnik, owczarek szkocki)
→ wiek, najbardziej narażone są osobniki w średnim wieku (psy-7, koty-5 lat)
→ płeć ( suki i kocury)
→ kastracja/sterylizacja, która nie wpływa bezpośrednio na zwiększenie masy ciała, jednak powoduje zmiany hormonalne, w wyniku których często dochodzi do zwiększenia apetytu oraz spadku metabolizmu, co sprzyja występowaniu otyłości.
Nadwaga i otyłość niosą za sobą wiele niekorzystnych skutków, mając nie tylko wpływ na ogólny stan zdrowia ale powodują wzrost ryzyka rozwoju chorób przewlekłych. Zwiększona masa ciała niekorzystnie oddziałuje na układ ruchu, przyczyniając się do zwyrodnień stawów i dyskopatii. Otyłe psy w znacznym stopniu narażone są na rozwój cukrzycy, chorób tarczycy oraz układu krążenia. Zmniejsza się także komfort życia czworonogów, co widoczne jest szczególnie w ciepłe dni i przy wzmożonym wysiłku.
Do rozpoznania problemu najczęściej wykorzystywana jest ocena aktualnej masy ciała (m.in. w oparciu o wzorce rasowe) oraz ocena BSC, polegająca na wizualnym i palpacyjnym sprawdzeniu grubości tkanki tłuszczowej.
Jak leczyć nadwagę i otyłość?
Po pierwsze należy sobie uświadomić, że jest to jednostka chorobowa, którą należy leczyć. Podstawą jest dieta i aktywność fizyczna. Każdy potencjalny pacjent powinien być traktowany indywidualnie, a odpowiednie żywienie i ruch dostosowany do zwierzęcia i możliwości właściciela. W całym procesie istotna jest motywacja, dyscyplina i systematyczność. Odchudzanie nie może przebiegać gwałtownie, a utrata masy ciała powinna być stopniowa. Pod uwagę trzeba wziąć również inne schorzenia, o ile takie występują.
Samo ograniczenie karmy lub głodzenie, może pogorszyć stan zwierzęcia. W ten sposób zmniejszamy podaż witamin i minerałów, które nie pokrywają w pełni zapotrzebowania organizmu. Drastycznie zmniejszanie posiłku, może też wywołać drażliwość i frustracje u zwierząt, a także zmniejszyć chęć do wysiłku fizycznego, który jest niezbędny w procesie odchudzania.
Posiłki powinny być podawane częściej, ale w mniejszych porcjach i o stałych porach. Należy unikać dodatkowego dokarmiania zwierząt „resztkami ze stołu”, a ewentualne nagrody np. w postaci smaczków, powinny być uwzględniane w dawce pokarmowej.
Regularny wysiłek fizyczny, przyczynia się do spadku masy ciała. Poziom aktywności powinien być dostosowany do możliwości pupila i stopniowo zwiększany. W ten sposób nie przeforsujemy zwierzaka, a powoli będziemy wzmacniać jego mięśnie i poprawiać kondycję. W celu zachęcenia do ruchu warto uczynić z tego zabawę.
Jaką wybrać karmę?
Karmy odchudzające charakteryzują się zmniejszoną kalorycznością. Powinny zawierać ograniczone ilości tłuszczu, zwiększoną dawkę włókna i pełnowartościowe białko. Zmniejszona ilość energii przy tej samej objętości posiłku, pozwala na zaspokojenie głodu fizycznego u zwierzęcia. Karmy light zwierają także zwiększone ilości witamin i minerałów, przez co w pełni spełniają zapotrzebowanie organizmu. Możliwe jest też samodzielne przygotowywanie posiłków. Jest to jednak proces czasochłonny i wymagający odpowiedniej wiedzy właściciela. Wprowadzenie diety u naszych pupili warto poprzedzić wizytą u lekarza weterynarii, w celu wykluczenia innych schorzeń lub konsultacji, gdy już owe występują. Wybór żywienia, rodzaju karmy i program odchudzania można i warto skonsultować ze specjalistą.